2021. Het jaar van het vaccin. Het herstel. Het licht aan het eind van de tunnel. Kunnen we terug naar het oude normaal? Horecaprofessionals en -ondernemers doen voorzichtige voorspellingen.
Tekst Carolien Dircken en Iris Kranenburg
Horecaprofessionals optimistisch over 2021
“Ja, het wordt volgend jaar weer zoals het was.” Rob Hermans, CEO van Fletcher Hotels (honderd vestigingen), is zeer optimistisch over 2021. “Ik merk dat het vertrouwen bij de consument terug is. De beurzen stijgen weer, het vaccin is in de maak. Het einde is in zicht.” Iets specifieker? “In maart en april zal de horeca draaien zoals afgelopen zomer, gevolgd door een stijgende lijn.”
Ook Rick Zeelen, algemeen directeur van horeca- en cateringgigant Vermaat, kijkt met hoge verwachtingen naar de tweede helft van 2021. “We krijgen COVID eronder komend jaar. We gaan weer draaien. En als dat gebeurt, zal de horeca zich sneller herstellen dan we denken.”
Ná de zomer
Positieve geluiden van twee horecaprofessionals en topondernemers dus. Al brengen de vaccins volgens Zeelen pas echt rust rond september. “Tot die tijd blijft het voor de horeca een ‘bumpy road’ met maatregelen, versoepelingen, openingen en sluitingen. Nog even de rug recht en de schouders eronder.”
Hermans kan zich vinden in die laatste woorden van Zeelen. “Het is nu heel zwaar, dat klopt. Maar het is écht anders dan tijdens de crisis van 2009 en 2012. Toen duurde het herstel veel langer.”
De Rabobank bevestigt het beeld van Hermans en Zeelen. Jos Klerx is horecaspecialist bij deze bank en zegt: “De horeca begint 2021 met een achterstand, maar in het tweede kwartaal herstelt die snel en sterk. Net zoals bij veel restaurants en hotels afgelopen zomer gebeurde.” Maar het ‘echte’ herstel, met cijfers zoals die in 2019 en begin 2020 waren, komt volgens Klerkx pas in 2023.
Verder investeren
Het weerhoudt Vermaat er in elk geval niet van om door te investeren. Zeelen: “Op de planning staan nog zeker acht vestigingen van Stach.” Dat zegt genoeg over het perspectief dat hij ziet. “De behoefte aan ontspanning en reizen is niet weg bij mensen. Dat zagen we tussen de twee lockdowns ook: zodra het veilig voelt, gaan mensen weer massaal naar restaurants en reizen.”
"Net als in 2020 zullen dat volgend jaar vooral binnenlandse reizen zijn, aangevuld met Belgische en Duitse gasten", voorspelt Jos Vranken, directeur van het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC). “Ruim twee op de vijf Nederlanders is als gevolg van de corona-uitbraak positiever gaan denken over Nederland als vakantieland. Rust, ruimte en bewegingsvrijheid blijven in 2021 belangrijke criteria voor hun keuze.”
Daarmee verwacht hij dat hotels die de leisure-markt bedienen volgend jaar volledig herstellen. "In tegenstelling tot hotels die zich richten op de (internationale) zakelijke markt."
Behoefte aan ontmoeten
Toch leeft er ook hoop bij vergader- en eventlocaties, weet Daniël Verheij, van locaties.nl. “De evenementenbranche gaat 2021 positief in, maar de eerste maanden van 2021 zijn beslissend voor het voortbestaan van veel organisaties. Iedereen staat te springen om weer te beginnen. De locaties hebben nog nooit zo strak in de verf gestaan en er is flink geïnvesteerd in veiligheid en technologische innovaties.” Zodra het weer mag, verwacht Verheij dat vergaderlocaties het druk krijgen met team-meetings die buiten kantoor moeten plaatsvinden en dat fysieke events sterk terugkomen. “Mensen willen elkaar toch ontmoeten.”
Wonden likken
Dat zag Riad Farhad, van horecagroep de 3 Wijzen uit Oost (diverse locaties in Amsterdam) deze zomer al. “Tussen de lockdowns door draaiden onze zaken, afhankelijk van de ligging, redelijk goed, zo tussen de 60 en 130 procent van “normaal”, zegt hij. “Mijn stip op de horizon is dan ook dat we in 2021 niet meer dicht hoeven, dat er écht geen derde golf komt en we in plaats van een half jaar, bijna een volledig jaar kunnen draaien.” Toch is hij voorzichtig met voorspellingen voor 2021. “Ik denk dat de 1,5 metersamenleving tot ver in het jaar in stand blijft, want vaccineren kost tijd. Dat betekent dat we nog lange tijd maar 30, 50, misschien 100 gasten in een zaak mogen ontvangen. Dat maakt 2021 waarschijnlijk het jaar waarin we onze wonden likken en wat vet op de botten gaan kweken. Zodat we in 2022 hopelijk weer aan groei kunnen gaan denken.”
Farhad benadrukt wel dat de “buurthoreca” van 3WO veel minder afhankelijk is van toeristen dan horeca in de binnenstad. “Daar zal het herstel minder snel gaan.”
High Traffic
Zo zijn er natuurlijk meer ondernemers en zaken voor wie 2021 nog geen ‘verlossing’ brengt . “High traffic-locaties en cafés gaan het moeilijk krijgen, net als de zakelijke markt, de MICE-markt”, noemt Jos Klerx van de Rabobank. “Ergens in 2021 gaan we een inhaalslag zien van faillissementen. Nu teren ondernemers nog op overheidssteun, terwijl velen eigenlijk al technisch failliet zijn en schulden opbouwen.”
Verandering in vastgoed
Ook zullen er blijvende veranderingen zichtbaar worden in de horeca, bijvoorbeeld op het gebied van hotelvastgoed. Jan Steinebach, hotelspecialist bij de internationale vastgoedorganisatie CBRE zegt: “Vastgoedeigenaren en exploitanten gaan door deze crisis nadenken: vastgoedeigenaren hebben nu gezien hoe weinig vlees op de botten veel exploitanten eigenlijk hebben. En exploitanten hebben de ‘last’ van een vaste huurverplichting gemerkt en willen zich in de toekomst wellicht niet meer voor jaren committeren voor jaren. Misschien komt er een verandering komt in de structuur van huurcontracten.”
Geen zekerheid, wel perspectief
'Misschien', het is vast één van de meest gebruikte woorden van 2020. Ook 2021 biedt geen zekerheid, maar wel perspectief. “We hebben nog steeds geen glazen bol”, besluit Rick Zeelen. “Ik reken nog niet op grote winsten in 2021. Maar 25% meer omzet dan in 2020, daar geloof ik wel in.” En hij durft ook al voorzichtig wat verder vooruit te kijken. “In 2022 draait de horeca qua omzet weer op het niveau van 2019. Wat we gemist hebben, gaan we écht weer inhalen.”