Amyndeon, de koelste wijnregio van Griekenland, is het land van de Xynomavro. Ze maken er rode wijn en rosé van, maar ook witte en mousserende wijn.
Xynomavro, wat de Grieken uitspreken met de klemtoon op de tweede lettergreep (Xynómavro), betekent 'zuur-zwart'. De hoge zuurgraad maakt hem geschikt voor bubbelwijn en zorgt ervoor dat de rode wijn goed kan ouderen. Een gerijpte Xynomavro doet denken aan een oude Barolo of Bourgogne.
Niet op tafel
Zo gaat althans het verhaal, want ze kwamen tijdens ons bezoek aan de streek niet op tafel. Jonge rode Xynomavro heeft veel kleur, stevige tannine, fris zuur, en is eerder kruidig dan fruitig met tonen van olijven, peper, bessen en gedroogde tomaat.
Macedonië
Amyndeon grenst aan wat de Grieken consequent de Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië blijven noemen. Macedonië was immers eeuwenlang een regio waartoe ook het huidige Noord-Griekenland behoorde. Het is geen uitgemaakte zaak dat alle bevolkingsgroepen tevreden zijn met de huidige begrenzing.
Xynomavro voelt zich in ieder geval thuis in dit meest noordelijke hoekje van Griekenland, op circa 650 meter boven de zeespiegel, aan de voet van de berg Vermio. Een koude wind daalt neer op de wijngaarden vanaf de besneeuwde toppen, waarop je kunt skiën.
Jonge wijnen
De moderne Amyndeon-wijnen zijn per definitie jong, want de vernieuwingen in de wijnbouw zijn van recente datum. Alpha Estate, die in 2003 de eerste wijn op de markt bracht, is een hypermodern bedrijf dat gebruikmaakt van de nieuwste technieken.
Zo is er een ondergronds irrigatiesysteem met 150 kilometer leiding aangelegd voor zogenoemde Regulated Deficit Irrigation. Dit betekent dat de wortels op kritische momenten water wordt onthouden waardoor de plant al zijn energie (en smaak) in de druiven steekt.
Alpha Estate verbouwt naast Xynomavro onder andere Syrah, Merlot, Montepulciano, Pinot Noir, Sauvignon Blanc en sinds kort Tannat. Wij kregen de primeur van de Tannat (2006); een zeer geslaagd experiment wat mij betreft.
Beïnvloeding
Daar kan de plaatselijke coöperatie Amyntaion (driehonderd leden) niet tegenop, al werkt dit bedrijf eveneens hard aan de toekomst. De beste wijnen zijn van redelijk niveau, maar de prijs-kwaliteitverhouding wordt ongunstig beïnvloed door de prijs die de wijnboeren vragen voor hun druiven in ruil voor de hogere kwaliteitseisen.
Een kleine zelfstandige zoals Ioannis Hatzis doet dat beter met karaktervolle wijn voor weinig geld. En Pavlou Estate volgt sinds een paar jaar eveneens zijn eigenwijze weg met Xynomavro, Syrah en een ongebruikelijke witte blend van Xynomavro en Riesling.
Nieuwkomers
De jongste nieuwkomer is Domaine Karanika van de Nederlanders Laurens Hartman en Annette van Kampen, die met bewonderenswaardig doorzettingsvermogen werken aan een gloednieuw pand te midden van ruim 4 hectare wijngaard met 15 à 20 jaar oude wijnstokken.
Naast Xynomavro is er Merlot en Cabernet Sauvignon aangeplant. De eerste resultaten zijn bemoedigend. De XM Rosé (van Xynomavro dus) is erg lekker (droog, zacht romig, aardbeien). De eerste, experimentele mousserende wijn, een Brut Nature, dus zonder restsuiker, is veelbelovend.
De bekende Engelse wijnschrijver en champagnekenner Tom Stevenson was er bij een bezoek aan Karanika eveneens van onder de indruk. "Hij kon niet geloven dat de wijn in de keuken was gemaakt", zegt Laurens.
Alpha Estate is verkrijgbaar bij Weterings Wijnen, die ook plannen heeft met Karanika.
Wijncompetities
Ontluisterend noemden velen de resultaten van het onderzoek van professor Robert Hodgson naar de (on)betrouwbaarheid van wijnbeoordelingen tijdens wijncompetities. Hodgson (een gepensioneerde professor van Humboldt State University) deed een interessant experiment gedurende vier edities van de California State Fair Competition.
Net als bij vele andere wijnconcoursen krijgen de juryleden per sessie dertig wijnen ter beoordeling voorgezet, zonder dat zij weten om welke wijnen het gaat. Hodgson zette voor zijn onderzoek drie keer een glas van dezelfde wijn in willekeurige rangorde tussen deze dertig wijnen. Na afloop registreerde hij in hoeverre de drie beoordelingen van deze wijn verschilden.
Niet consistent
Je voelt hem al aankomen: de waardering van dezelfde wijn varieerde enorm. Tien procent van de juryleden was redelijk consistent (maar niet elke dag in dezelfde mate), maar een andere tien procent gaf de wijn de ene keer brons en de ander keer zilver of goud. De overige tachtig procent van de proevers zat daar ergens tussenin. Hodgson concludeert dat het proeven van zoveel wijnen op één dag gewoon teveel gevraagd is.
Jubileumproeverij
Er was veel te proeven tijdens de jublieumproeverij (75 jaar) van Noordman Wijnimport in Leiden. Na het bovenstaande is het misschien verstandig te zeggen dat ik me heb beperkt tot enkele producenten.
De Cava’s van Castillo Perelada zijn erg goed, met de Brut Nature als persoonlijke favoriet omdat daar geen grammetje restsuiker in zit. Verrassend is ook hun Blanc de Blancs, een pittige uitdaging voor uw sommelier van Macabeo, Xarel.lo, Garnatxa Blanca en Chardonnay.
Eyopener
Van de Elzasser biodynamische producent Josmeyer is de Pinot Auxerrois (2005) een eyeopener. Onbeduidende druif? Niet als het gaat om ‘vieilles vignes’ op de Grand Cru-wijngaard Hengst. Krachtig, rijk, mineraal en aromatisch.
De Saint-Véran van Joseph Burrier (Château de Beauregard) ten slotte is een verbluffend lekkere klassieke Chardonnay voor een voor Bourgondische begrippen schappelijke prijs.
Beste witte wijn
De Italiaanse wijngids Gambero Rosso heeft de wijn Terre Alte van Livio Felluga uitgeroepen tot de op twee na beste Italiaanse witte wijn van de afgelopen twintig jaar. Vervolgens benoemde de vereniging van Italiaanse sommeliers in Rome tijdens de ‘Oscars del Vino 2009’ (wat dat ook precies mag voorstellen) de Terre Alte 2006 tot de beste witte wijn van het jaar.
Smaken verschillen en juryleden ook, maar zou zo’n wijn dan nog kunnen tegenvallen? Het is een blend van Friulano, Sauvignon Blanc en Pinot Bianco uit Friuli (DOC Colli Orientali del Friuli). De Friulano is vergist op barriques van Frans eikenhout en kreeg daar tien maanden rust. Dat draagt bij aan een complex aroma en een krachtige, kruidige smaak met limoen, grapefruit, bloemen, groene tuinkruiden, perzik, ananas, boter, dennenhout, mineralen, een snufje vanille en een lange, hartige, eetlustopwekkende afdronk.
Een wijn die vraagt om spoedberaad met de chefkok. Exclusief voor de horeca à € 34,65 excl. btw bij Wijnimport J. Bart.
Wodka
Olifant Vodka scoort in de VS. Drinks Americas Holdings, die de wodka van Wenneker in Roosendaal sinds dit jaar in het pakket heeft, meldt boven verwachting goede verkoopcijfers. Er wordt twee miljoen dollar gestoken in een reclamecampagne en op 10 juli is in Las Vegas de ‘Olifant Vodka Blazed & Confused Concert Tour’ van start gegaan.
Snoop Dogg, Slightly Stoopid, Mickey Avalon en Stephen Marley reizen met dit hiphop-concert langs twintig openluchttheaters in de VS.
Afbeelding: Laurens Hartman van Domaine Karanika opent een van zijn eerste mousserende wijnen.