Bar-experts zijn het met elkaar eens: Nederlands gedistilleerde dranken – met als vlaggendrager jenever – verdienen meer aandacht. Cocktailbars, connaisseurs en hipsters pakten deze trend vorig decennium al op; nu moeten ambacht, kwaliteit en vernieuwing het tij gaan keren voor de massa. Wordt dit het jaar van de wederopstanding?
Tekst: Ingmar Voerman
Foto’s: o.a. Ming Chao, Ernstjan van Dam
Herrijst Nederlands gedistilleerd?
Lennart Deddens is mede-eigenaar van cocktailbar The Stockroom in Groningen. Daarnaast is hij bekend als jeneverambassadeur. “Jenever is de veelzijdigste spirit die er is. De combinatie van granen en botanicals is uniek. Niet voor niets was het ooit de nummer één cocktailspirit wereldwijd. Iedere Nederlandse bartender die ik ken, wil ermee werken.” Deddens vindt het jammer dat de consumptie van jenever al jarenlang daalt, maar ziet tegelijkertijd een stijgende populariteit bij jongere en nieuwe drinkers. “De daling geldt helaas ook voor andere gedistilleerde dranken uit ons land. Het probleem voor echte herwaardering van Nederlandse spirits heeft te maken met de focus: die ligt niet op ambacht en kwaliteit, maar op volume en prijs. Zolang de prijzenoorlog bij slijters voortduurt, gaat het niet lukken. De wilskracht moet breed gedragen worden.”
‘Ouwe Genever’
Gelukkig zijn er een aantal positieve ontwikkelingen gaande die kunnen bijdragen aan een herwaardering van Nederlands gedistilleerd. Bartender en ondernemer Tess Posthumus: “In deze coronaperiode plannen mensen uitjes in eigen land. Zo komen ze in aanraking met wat er lokaal wordt geproduceerd en zien en proeven ze wat voor moois we in Nederland allemaal stoken. Het enige voordeel van deze tijd wat mij betreft.” Ook noemt Posthumus de nieuwe en kwalitatief goede Hollandse sterke dranken die de afgelopen tien jaar op het toneel zijn verschenen. “Dat begon in cocktailbars en onder liefhebbers, maar je ziet het nu doordruppelen naar het grote publiek. Een mooie ontwikkeling die hopelijk verder gaat.”
‘EEN NEDERLANDSE DISTILLEERDERIJ ZONDER JENEVER HEEFT GEEN BESTAANSRECHT’
Ook Pascal Peeters ziet de toekomst voor jenever rooskleurig in. Hij is distillateur van The Stillery in Amsterdam, een van de nieuwe, ambachtelijke Nederlandse distilleerderijen. Hun ‘Ouwe Genever’ kreeg op de World Gin Awards 2021 zelfs de titel ‘Nederlands beste jenever’. Voor Peeters is het volkomen logisch dat ze jenever maken. “Een Nederlandse distilleerderij zonder jenever heeft wat mij betreft geen bestaansrecht. Het is zo’n mooi product, Nederlands trots. Voor zowel de drinker als de maker biedt het ontzettend veel mogelijkheden, je kunt er letterlijk alle kanten mee op. Bovendien mag je het maar op een paar plekken op aarde maken – het heeft een AOC inderdaad – en het is historisch gezien de voorloper van vele sterke dranken.”
Passie en liefde
Volgens Peeters is oude jenever heel mooi te pairen met craft beer, precies de reden dat The Stillery een oude jenever is gaan maken. “In de traditionele kopstoot, maar dan nieuw. Voor ons is het een goede keus geweest: het is bij ons een groeiende spirit en ook internationaal is er steeds meer interesse. Je ziet bij jenever – net als bij andere spirits – steeds meer premiumization: kiezen voor kwaliteit en exclusiviteit. Consumenten vinden het steeds belangrijker dat er echt passie en liefde in een product zit. Wij willen ook zeker gaan uitbreiden met jenever, ik zou bijvoorbeeld wel een 100% moutwijn-jenever willen. Het is bovendien een logische stap, omdat de combinatie van granen en houtrijping erg dicht tegen whisky aanzit en de vraag hiernaar groeit. Natuurlijk blijft het een niche, maar voor ons hoeft een product niet de massa te bereiken om interessant te zijn.”
Op de hoogte blijven? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Rol van cocktailbars
Tot slot spelen ook de cocktailbars een grote rol in de wederopstanding van Nederlandse spirits: dit zijn dé plekken met een voorliefde voor Hollands gedistilleerd. Hier gebruiken ze geregeld bijzondere jenevers met veel moutwijn en/of houtrijping en kunnen bartenders hun gasten echt verrassen met hun cocktailcreaties. Zo laten ze de potentie van jenever en ander Hollands gedistilleerd zien – door bij de bereiding van een cocktail bijvoorbeeld voor Nederlandse vieux te kiezen in plaats van cognac. Bars die deze missie zeer serieus nemen zijn onder andere Rosalia’s Menagerie en Dutch Courage in Amsterdam, Ayla in Rotterdam en The Stockroom in Groningen. Terug naar Deddens, die niet alleen fan is van Nederlands gedistilleerd en ambassadeur van jenevermerk Hooghoudt, maar ook al jarenlang opteert voor rehabilitatie van Nederlandse kruidenbitters. “Zoals de Italianen dat ook deden met hun amari. Er liggen ontzettend veel kansen.” Sowieso liggen er veel kansen voor Nederlandse barproducten, besluit Deddens. “Als we die kansen met elkaar pakken en de aandacht richten op ambacht en kwaliteit, zie ik de toekomst meer dan rooskleurig in!”
Made in Holland:
Inmiddels zijn er tientallen Nederlandse ginmerken, wodka’s en likeuren, en ook rum en whisky worden steeds meer in Nederland gestookt. We noemen een aantal distilleerderijen:
- Rummieclub en Spirited Union Distillery (rum) in Amsterdam.
- Zuidam Distillers (Millstone whisky en Flying Dutchman rum) in Baarle-Nassau.
- De Tweekoppige Phoenix op de Zaanse Schans, waar de gloednieuwe Nederlandse Vink whisky wordt gemaakt.
- The Stillery, waar ook zelfgestookte rum en whisky liggen te rijpen op vat.
- De Bottle Distillery in Eindhoven, waar men de prijswinnende Lucky Bastard Bierbrand stookt, een houtgerijpt, bourbon-achtig distillaat van bier.
- Stokerij Lubberhuizen in de Betuwe, die fantastische eaux- de-vie – oftewel distillaten van puur fruit – stoken. Hier ontwikkelde Timo Janse zijn onovertroffen Revolution Cherry-cocktailkersen, met kersen en kersen-eau-de-vie uit de regio.